Laaggeletterdheid is een groot probleem dat maar niet kleiner wil worden. Op dit moment zijn er 1,3 miljoen Nederlanders die maar matig kunnen lezen. Bijsluiters, formulieren, brieven van de gemeente of de school kunnen zij niet lezen. Eveline Vink stelde vragen aan het college over de huidige situatie in Renkum en welke stappen het college zet of bereid is te zetten om laaggeletterdheid aan te pakken en daarnaast fors in te zetten op leesbevordering en taalontwikkeling bij kinderen. Uit de antwoorden blijkt dat er breed ingezet wordt op het terugdringen van laaggeletterdheid en dat ook de preventie steeds meer aandacht krijgt.
Vraag 1: Mede op aandringen van GroenLinks is er in 2011 in Renkum flink ingezet op de aanpak van laaggeletterdheid. In de beantwoording van vragen van fracties over het MJB 2012-2016 lees ik dat er door omstandigheden vanaf dat moment juist minder geld beschikbaar is voor een brede aanpak van laaggeletterdheid.
Afgelopen week werden de recentste cijfers bekend hierover, het gaat nu om 1,3 miljoen Nederlanders, die maar heel matig kunnen lezen en schrijven. Weet het college hoe het nu in Renkum met de aantallen gesteld is?
Antwoord college: De landelijke Stichting Lezen en Schrijven heeft in 2013 het onderzoeksrapport “Feiten en cijfers geletterdheid” uitgegeven. Uit latere doorrekening bleek dat voor regiogemeenten in de regio Arnhem het percentage laaggeletterden ligt tussen de 9 – 12% en voor Arnhem op 15%. De groep is lastig te kwantificeren.
Door de aanwezigheid van zorginstellingen als Pro Persona, Moviera, Pluryn en Leo Kannerhuis valt een deel van de problematiek in onze gemeente te duiden. Daarnaast wonen in Renkum, zoals in elke gemeente, anderstaligen met een beperkte taalvaardigheid en zit een belangrijk deel van de problematiek bij autochtone volwassenen en opvoeders. Dit bepaalt de noodzaak om het beleid breed in te zetten.
Vraag 2: Minister Bussemaker presenteerde het programma “Tel mee met taal”, dat is bij het college vast bekend. Heeft het college ook kennis genomen van de aanbevelingen die de Leescoalitie deed in de Tweede Kamer op 2 juni?
Antwoord college: Het college heeft hiervan kennisgenomen en is in gesprek met Bibliotheek Veluwezoom om de mogelijkheden voor het inzetten van het programma Tel mee met Taal in Renkum te bekijken. Dit in aanvulling op de projecten Boekstart, Boekstart in de Kinderopvang, Bibliotheek op school voor het basis- en voortgezet onderwijs en zaken die geregeld zijn binnen de volwasseneducatie met het ROC en Vluchtelingenwerk. Het aanbod voor volwassenen wordt versterkt door ook vormen van informeel leren (laagdrempelig met vrijwilligers in de buurt/bibliotheek) mogelijk te maken, naast het lesaanbod bij ROC’s. In het beleid wordt ook de koppeling gemaakt met rekenen en digitale vaardigheden. Naast het aanbod van ‘klik en tik’ cursussen wordt met de Bibliotheek Veluwezoom gesproken over een training voor inwoners om beter met de digitale overheid te kunnen werken.
Sinds 2013 is met ondersteuning van de Stichting Lezen & Schrijven een bondgenootschap voor geletterdheid regio Arnhem ingesteld. De projectleider wordt betaald door de gemeente Arnhem en de Stichting Lezen en Schrijven. Ruim 50 organisatie hebben een convenant gesloten om samen op te trekken voor meer geletterdheid. Gemeenten, bibliotheken, onderwijs, welzijnsinstellingen, zorgverleners, belangengroepen en werkgeversorganisaties doen mee. De doelen zijn
- informatievoorziening en acceptatie van laaggeletterden
- medewerkers te trainen in herkennen en verwijzen
- eenvoudige taal te gebruiken.
Renkum is hier van meet af aan actief bij betrokken. Bij de Revabo en in het gemeentehuis hebben regiobijeenkomsten plaatsgevonden voor informatie-uitwisseling en workshops. Hierdoor staat de problematiek meer op de agenda en vinden partijen elkaar in gezamenlijke afspraken en inzet.
Vraag 3: Omdat blijkt dat grote groepen leerlingen laaggeletterd van school komen, richten deze aanbevelingen zich op kinderen en jongeren. Is het college van mening dat de inwoners van onze gemeente gebaat zijn bij uitbreiding of verbetering van de leesbevordering voor kinderen en jongeren in onze gemeente?
Antwoord college: Het college deelt deze mening en zet in samenwerking met de bibliotheek al enige jaren in op leesbevordering voor jonge inwoners met programma's als Boekstart, Boekstart in de kinderopvang en Bibliotheek op School. Ook wordt binnen het VVE beleid en het onderwijs gewerkt aan verbetering van ouderparticipatie ter bevordering van taalvaardigheden.
In 2017 is de Bibliotheek op School op alle Renkumse basisscholen en op het Dorenweerd college ingevoerd.
Vraag 4: Is het college bekend met het project Voorleesexpress, een project waar vrijwillige voorlezers twintig keer in een gezin komen, voorlezen en bibliotheekbezoek als gewoonte implementeren in het gezin?
Antwoord college: Het college is bekend met het project Voorleesexpress en heeft in samenwerking met de bibliotheek een pilot project gehouden in 2014.
Vraag 5: In 100 gemeenten is het project een succes, het draait ook in Ede en Arnhem, met steun van de gemeente. Zou het college bereid zijn te onderzoeken of er in Renkum ook behoefte aan ondersteuning in deze vorm bestaat en met maatschappelijke partners bekijken of er animo is dit in de gemeente op te starten? Misschien kan er aansluiting gemaakt worden met de Voor- en Vroegschoolse Educatie.
Antwoord college: In 2014 hebben wij in samenwerking met Bibliotheek Veluwezoom en peuterspeelzaal Doorwerth een pilot gehouden, gebaseerd op dienstverlening zoals de Voorleesexpress.
Met Vluchtelingenwerk is in 2013 gesproken over het opzetten van een project Voorleesexpress voor de groep vluchtelingen. Zij hebben positieve ervaringen met dit werk om leesbevordering en ouderbetrokkenheid te stimuleren. Dit plan bleek om financiële redenen niet uitvoerbaar.
Medio juni wordt deze pilot en andere maatregelen om laaggeletterdheid terug te dringen geëvalueerd en wordt bekeken hoe we zo effectief mogelijk hier een vervolg aan kunnen geven.