Het Renkums Beekdal is een langgerekt, drassig veld, omzoomd door iets hoger gelegen bomen en twee beken. Maar dat zijn niet de beken waar het dal zijn naam aan dankt, vertelt imker Saskia van Orsel. Dé beek, de moeder aller beken, stroomt haast bescheiden door het midden van het open veld. Het is nu zo droog dat ze nauwelijks te zien is. Ze kan in betere tijden zomaar het hele dal vullen met water.

In dit gebied groeien veel planten die bijen graag op hun menu zetten. Akkerranden zijn sinds kort ingezaaid met een keur aan smakelijke bloemen. De acacia en de linde bloeien in mei/juni, in het vroege voorjaar zijn er hapjes stuifmeel van de hazelaar en de sneeuwklok. In de moestuin van de zorginstelling in de buurt is zelfs een bijenboom geplant. Haute cuisine voor de bij. Bijen moeten het hele jaar voldoende stuifmeel en nectar in hun omgeving kunnen vinden om hun koningin en haar volk te voeden.

Bijenvolk
Want de koningin, daar gaat het allemaal om, vertelt Saskia bij haar tien bijenkasten, allemaal ontstaan uit een enkel volk. Als het volk actief wordt in het voorjaar vertrekt de oude koningin met een deel van haar volk. Het volk maakt nieuwe koninginnen die op bruidsvlucht gaan. Hoog in de lucht paren ze met darren van andere volken. Eenmaal thuis kan een koningin makkelijk tienduizenden eitjes leggen. Die komen allemaal in kamertjes van de honingraat, omringd door stuifmeel, nectar en werkbijen.

Zoemt de zomer hier van nieuw leven, nu is het rustig rond de kasten. Voor de deur ligt zelfs een bij dramatisch te sterven. ‘Ik heb geen idee welke kasten de winter overleven’, zegt Saskia. ‘Ik weet dat de bijen een grote bal vormen om de koningin heen, om haar warm te houden. Maar volken kunnen ook zomaar dood gaan.’ Het inspecteren van de kasten in het vroege voorjaar is dan ook een spannend moment: ‘Het voelt als een eerste schooldag’, lacht Saskia.

Bijvriendelijk
Mensen kunnen veel doen om de bloemetjes en de bijtjes een handje te helpen. ‘Bijen hebben kleine, natuurlijke bloemen nodig als kattenkruid, kattenstaart, vlinderplant en springbalsemien. Liefst geurend. De bloemen van de ligusterhaag en klimop zijn ook erg gewild bij bijen. Snoei die pas als hij is uitgebloeid. En verder: plant keukenkruiden! Daar verleid je een bij echt mee.’

Hier in het dal gaat het goed met de bijen. Renkum is dan ook uitgeroepen tot de eerste bij-vriendelijke gemeente van Nederland. Dat komt door de inspanningen van Geldersch Landschap en de gemeente om de natuurlijke diversiteit te herstellen en hier weer een vruchtbaar gebied van te maken. De bacterie die bijen doodt, maakt hier weinig slachtoffers.

Saskia is hobby-imker, maar ze kijkt inmiddels naar het landschap met de ogen van een bij: ‘Dit jaar hadden ze op een van de akkers hier kláver aangeplant. Klaver! Wauw!’ Het is heerlijk voor bijen en bovendien: de honing gaat er geweldig van smaken.

Soortenrijkdom
Het weer knapt op, tijd voor een wandeling langs het dal en over de vlonders, dwars over het beekdal heen. Overal tonen de bomen hun gouden en koperen bruidsschatten, die wachten met glanzen tot de zon doorbreekt. De zwartberegende bast vormt hun natuurlijke geldkist. Wolken vinkjes vliegen op als we voorbij komen, als duifjes op een bruiloft. Midden op de vlonder houdt Saskia stil. Kijk, wijst ze, een oude muur van een papierfabriek. ‘Daar zijn nestkasten gemaakt voor de oeverzwaluw.’ Niet alleen de bijen doen hier aan voortplanting, er leven inmiddels bijna 2000 soorten planten en dieren. Die verscheidenheid is iets om te koesteren.