Een circulaire economie heeft de toekomst. Architect Thomas Rau pleit al enkele jaren voor een nieuw economisch systeem. Niet gebaseerd op bezit, maar op gebruik. Eveline Vink stelde hierover vragen aan het college, met het oog op de aanbesteding van de openbare verlichting.

Op 3 november 2015 verstuurde het college een raadsbrief over Openbare verlichting. Het college is voornemens de budgetten voor vervanging en reparatie van openbare verlichting te bundelen en te gaan aanbesteden volgens het principe PGD: Prestatie Gerichte Dialoog. Dit is volgens ons een uitgelezen kans om na te denken over het betaalmodel.



Betaal voor licht, niet voor lampen

Architect en duurzaamheidsdeskundige Thomas Rau pleit al enkele jaren voor een nieuw economisch systeem. Onlangs werd er een Tegenlicht-uitzending gemaakt over zijn denkbeelden, getiteld ‘Einde van bezit’: http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2015-2016/einde-van-bezit.html.



In het huidige economische systeem kopen we een product als het vorige kapot gegaan is. Het stuk gaan van een product is het verdienmoment van de producent, die er daardoor financieel belang bij heeft de levensloop van zijn producten te beperken.

In het model dat Rau voorstaat, verandert de klant van koper naar gebruiker. Betaal voor het gebruik van een functionerend product en laat de kosten voor reparatie en vervanging bij de producent. De duurzaamheid van producten wordt in het (financiële) belang van de producent.

En omdat het product in bezit van de producent blijft, is ook het afval de verantwoordelijkheid van de producent. Niet alleen de levensduur, maar ook mogelijkheid tot reparatie, vervanging van afzonderlijke onderdelen en de recycling van reststoffen worden in het belang van de producent.



Circulaire Verlichting

Het kernvoorbeeld in het verhaal van Rau is de gloeilamp, waarvan al snel na uitvinding de levensloop opzettelijk verkort werd om voldoende omzet voor de toekomst te garanderen. Rau adviseert: koop licht, geen lampen. Philips is een van de bedrijven die met dit economisch model aan de slag zijn gegaan onder de titel ‘circulaire verlichting’. Onder meer op luchthaven Schiphol en in de fabriek van Bruynzeel in Limburg wordt er al met dit model gewerkt.



Financiën

Financieel zorgt circulair aanbesteden voor veel stabiliteit. Er zijn geen piekmomenten in de uitgaven, geen onverwachte kosten bij een tegenvallend product en geen kosten voor afvalverwerking. De budgetten voor aankoop, onderhoud en reparatie of vervanging worden samengevoegd in één langdurig contract. Door deze efficiëntie is winst te behalen in de aanbesteding én wordt de gemeentelijke organisatie veel minder belast.



In onze gemeente

Volgens onze Milieunota 2013-2016 moet duurzaamheid een centrale rol spelen in de besluitvorming op alle terreinen, en moet de gemeente het goede voorbeeld geven in haar eigen bedrijfsvoering. ‘Duurzaamheid is meer dan ‘niet-milieu-belastend’’ staat er te lezen in de milieunota. Dat vraagt om een andere aanpak. Omdenken door de vraag te stellen: Wat is eigenlijk het product? De lampen of het licht?



Naast de milieunota wordt de Routekaart klimaatneutraal 2040 in februari in de raad vastgesteld. Aanbesteden op basis van een circulaire economie is een duidelijke stap in de gekozen richting.

Ook het terugdringen van restafval en zorgvuldiger omgaan met grondstoffen behoort tot de doelen van de gemeente Renkum, getuige onder meer het Afvalbeleidsplan 2016-2020.



Vragen

1. Op welke manier gaat het college dit economische model in haar toekomstig beleid voor aanbestedingen inzetten?



2. Op welke terreinen van haar eigen bedrijfsvoering ziet het college kansen om circulair aan te besteden? U kunt onder meer denken aan ROM, Vastgoed & Facilitair, Grijs & Groen, BOR en het gemeentelijk wagenpark.



3. Is het college bereid om circulair aanbesteden, de duurzaamheidswinst en financiële voordelen, te bespreken in samenwerkingsverbanden zoals bijvoorbeeld het gemeenschappelijk orgaan met de stadsregio-gemeenten, ODRA, de IGUO en regionaal werkbedrijf FoodValley?



4. De Prestatie Gerichte Dialoog is een wijze van aanbesteden die heel goed aansluit bij circulair aanbesteden. Is het college bereid circulaire verlichting als mogelijkheid mee te nemen in de aanbestedingsgesprekken voor de openbare verlichting?