Een autoruit bezoedeld met dode vliegjes en andere insecten kennen alleen de ouderen onder ons nog. Dat waren insectenrijke tijden.

Al in 2014 werd alarm geslagen: neonicotinoïden bedreigen al het leven. In 2018 meldde de Radboud Universiteit dat de stand van de insecten de afgelopen twintig jaar een dramatische terugval kende, “een grote aanslag op de kringloop van het leven.”

Door rijkelijk gebruik van bestrijdingsmiddelen is ons ecosysteem uit balans. Dat biedt ruimte aan andere dieren, ziekten, bacteriën en virussen. De natuur is weerbarstig en laat zich niet in hokjes te stoppen. Zo heeft het gebruik van de herbicide glyfosaat bij de sojateelt in Argentinië er al toe geleid dat bepaalde ongewenste kruiden resistent zijn geworden en dat de boer daardoor nog zwaardere middelen gebruikt. (In 2016 schreven we Propagandaoorlog rond glyfosaat.)

Wat kunnen wij doen?

VN secretaris-generaal Guterres riep de regeringen onlangs op om 2021 tot het kanteljaar te maken. “Stop de oorlog tegen de natuur!” zei hij.
Dus laten we vrede sluiten, met de natuur leven in plaats van haar als vijand te zien.

In PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America) dd 12 januari 2021 worden acht tips genoemd om zelf wat te doen voor de insecten:

Kruidenrijk weithje
Wat eens gazon was, is nu een kruidenrijk weitje

1 Maak van strakke gazons natuurlijke weiden
Het behoeft nauwelijks toelichting dat een kruidenrijke weide gonst van de insecten. Insecten hebben ook ruimte nodig, die wordt geboden door de diversiteit aan stengels en bladeren. In strak gemaaide gazons zonder enig “onkruid” kunnen insecten niet leven. Maai in een ruige weide een looppad of gebruik stapstenen.

2 Plant inheemse planten
Er worden veel bloemenmengsels aangeboden voor o.a. akkerranden. Maar bedenk dat veel van die fraaie planten niet inheems zijn; ze zijn dan ook waardeloos voor inheemse insecten. Als je het over bomen hebt, in dit boek staat welke bomen het meest insectvriendelijk zijn.

3 Gebruik geen bestrijdingsmiddelen
In PNAS wordt gesteld dat veel insecticiden slechts cosmetische doelen hebben: de bloem of het blad moet mooi blijven. Tja.

Nederland en België bij nacht
Nederland en België bij nacht

4 Temper buitenlicht
Lichtvervuiling. Niet alleen bomen en andere planten raken van slag, ook insecten. Dieren die normaal in het donker horen te slapen, raken door licht aangetrokken, fladderen rond de lamp en sterven van uitputting.

5 Minder zeep bij auto wassen of ramen lappen
Zaterdag autowasdag. Of de motor. In de wasmiddelen zitten veel vervuilende stoffen, zoals ammonia, stikstof, zware metalen, fosfaten enzovoorts. Dat loopt weg op de parkeerplaats, of, in het putje naar het riool. Lang niet alles kan er worden uitgezuiverd.

6 Vergroot bewustzijn: insecten zijn niet eng
Wat mensen niet kennen, willen of kunnen ze niet beschermen. Velen zijn zich er niet van bewust wat insecten bijdragen aan het leven op aarde. Bijen zijn er niet alleen voor de honing, maar bestuiven gewassen en fruitbomen. En er zijn veel betere bestuivers dan de bijen, alleen die hebben geen honing, dus geen imkers die in actie komen als het niet goed gaat. Kijk eens hier.

7 Word ambassadeur voor de bescherming van insecten
Of beter: word lid van de Nederlandse Entomologie Vereniging. Doe mee met bijeenkomsten en draag het woord verder uit. Voor de jeugd, want die heeft de toekomst, maar ook de ouders.

8 Zet je in voor de wijk, lokale politiek, stem insectenvriendelijk
Je kunt meer doen dan je denkt. Hoe zien de perken en parken er in de buurt uit? Schoon geharkt? Zwarte aarde? Misschien hoog tijd om eens als buurt met de gemeente te gaan praten – dat is immers geen tegenstander, maar ons eigen facilitair bedrijf. Maar als niemand initiatief neemt. Dus stem ook landelijk en lokaal dier- en insectvriendelijk. En klimaatvriendelijk.